เมื่อสิบกว่าปีก่อน​ ผมได้อ่านหนังสือเล่มหนึ่งที่มีผลต่อวิธีคิดของผมไปตลอดกาล​ 'A Brief History of time' จำได้ว่ารอบแรกที่อ่านผมรู้เรื่องแค่​ 30% แต่แค่นั้นก็รู้สึก​ 'ทึ่ง'​ มากแล้ว​กับเรื่องราวที่ได้รับรู้เป็นครั้งแรก​ หลังจากนั้นผมได้อ่านรอบที่​ 2 พบว่ารู้เรื่องมากขึ้น​ และรอบที่​ 3 ซึ่งเป็นรอบสุดท้าย​ จำได้ว่ารู้เรื่องเกินครึ่ง​ และยังคิดว่าจะกลับไปอ่านอีกครั้งในอนาคต

        แล้วมันเกี่ยวอะไรกับหนังล่าสุดของผู้กำกับคนโปรดของผม​อย่างเฮีย​ '​คริส โนแลน'​ กับ​ 'TENET' กันล่ะ?​

        [No Spoil]

        ผมดูจบแล้วก็บอกกับเพื่อนสนิทว่า​ 'โคตรงง​ แต่โคตรสนุก​ และโคตรชอบ'​ เรื่องราวในหนังก็ให้ไปดูเองเถอะ​ ไม่แตะ​ ขอให้ไปยลความ​ 'อัจฉริยะ'​ ของเฮียคริสกันเอง​ แต่ผมขอพูดถึงถึงสิ่งที่ผมเคยอ่านในหนังสือของ​ คุณ​ 'Stephen Hawking' ที่พูดถึง​ 'Free​ Will' หรือที่มีคนแปลเป็นภาษาไทยได้อย่างดงามมากว่า​ 'เจตจำนงค์อิสระ'​ (คารวะคนแปลเลย)​ นักฟิสิกส์​-ดาราศาสตร์​ หลายคนถกเถียงกันถึงเรื่องนี้มาอย่างยาวนานว่า​ 'มนุษย์​มีเจตจำนงค์อิสระหรือไม่?'

        ขอออกตัวก่อนว่า​เป็นความเห็นโดยส่วนตัวของผม​ จากความรู้แบบงูๆ​ ปลาๆ​ ที่ไม่เชี่ยวชาญมากนัก​ ฮ่าๆ

        หลังจากที่คุณ 'ไอน์สไตล์' มาบอกเราว่า​ 'เวลา'​ เป็นอีกมิตินะ​ คือมีเร็ว​ มีช้า​ มีทิศทาง​ และแยกไม่ออกจากที่ว่าง​ จนเกิดศัพท์ใหม่ที่เรียกว่า​ 'Space-time'​ อธิบายได้ว่า​ ใน​ Space-time ที่แตกต่างกัน​ เหตุการณ์​ที่เกิดขึ้นจะเดินเร็วเดินช้าก็ขึ้นกับสภาวะของ​ Space-time นั้นๆ​

        นักวิทยาศาสตร์​จึงคิดต่อว่า​ ดังนั้น​ 'เหตุการณ์'​ กับ​ 'เวลา'​ ก็อาจจะแยกจากกันได้สิ​ จนเกิดประโยคหนึ่งที่ผมเคยอ่านจากที่ไหนไม่แน่ใจ​

        'เหตุการณ์​ไม่ได้เกิดขึ้นตามเวลา​ เหตุการณ์​แค่ตั้งอยู่บนเวลา'

        งงไหมครับ? ผมโคตรงง​ งงมาหลายปี​ แต่หลังจากที่ได้อ่านข้อมูลเพิ่มเติมจากหนังสือหรือบทความหลายที่​ ก็เริ่มเข้าใจขึ้นบ้าง​ (อย่างน้อยก็คิดว่าตัวเองเข้าใจนะ​ ฮ่าๆ)​

        จนกระทั่งมาดูหนังเรื่อง​ 'TENET' นี่แหละ​ ผมถึงรู้สึกว่าผมเข้ามากขึ้นเป็นอย่างมาก​ เพราะพี่คริสแกอธิบายด้วย​ 'ภาพเคลื่อนไหว'​ ให้ผมเห็นเป็นตัวอย่างนั่นเอง

        มีประโยคหนึ่งในหนังที่พระเอกพูด​ ซึ่งผมจำได้ว่าเคยอ่านเจอในหนังสือของ​คุณ​ Hawking ด้วย​

        'ถ้าสิ่งที่คุณบอกเป็นเรื่องจริง​ นั่นก็แปลว่ามนุษย์​ไม่มีเจตจำนงค์อิสระ'

        เคยอ่านหนังสือสักเล่มที่บอกแบบนี้เช่นกัน​ ถ้าเหตุการณ์​ที่เกิดขึ้นมันเกิดขึ้นมาแล้ว​ เราแค่เฝ้ามองมันผ่านไปตามกาลเวลา​ นั่นแสดงว่าเราไม่มีโอกาสที่จะกำหนดวิถีชีวิตของตัวเองเลยหรือ? เพลงของพี่เจินเจินที่บอกว่า ​'​30​ ลิขิตฟ้า​ 70​ ต้องฝ่าฟัน' ก็คงไม่จริง เพราะมันคงเป็น​ '100 ลิขิตฟ้า​ ไม่มีอะไรต้องฝ่าฟัน'​

        ผมเชื่อเรื่องนี้ยากมาก​ เพราะโดยส่วนตัวเชื่อว่า​เราทำอะไรจะได้แบบนั้น​ ทุกอย่างขึ้นกับการกระทำของเรา​เองเป็นเหตุปัจจัย แต่ก็อย่างที่นักฟิสิกส์​-ดาราศาสตร์​บอกว่า​ 'อย่าเอาสามัญสำนึกของมนุษย์​มาใช้กับหลักการทางฟิสิกส์'​ (คำพูดนี้ก็มีในหนังเช่นกัน)

        อย่างไรก็ตาม​ ถ้าคิดดีๆ​ มองโดยรวมแล้ว​ 'เหตุการณ์'​ ที่เกิดขึ้นก็มีจุดเริ่มต้นและจุดจบของมันแบบเป็นเหตุเป็นผลอยู่แล้ว​ อยู่ที่ว่าเรารับรู้มันแบบไหน? ถ้าเป็นเช่นนั้น​ก็อาจบอกได้ว่ามนุษย์​ยังมีเจตจำน​งค์​อิสระ​ แต่แค่การรับรู้เหตุการณ์​ในแต่ละช่วงของเวลา​ของเราอาจจะไม่ต่อเนื่องกัน​

        เปรียบก็เหมือนเราดูหนังสักเรื่องที่สร้างเสร็จแล้ว​ แต่เราเริ่มดูต้นเรื่องแล้วก็ข้ามไปดูตอนกลางเรื่อง​ จากนั้นก็ย้อนกลับมาดูตอนต้นใหม่​ กระโดดไปกระโดดมาจนครบทุกฉาก​ สุดท้ายเรื่องราวทั้งหมดไม่ได้เปลี่ยน​ แต่เราอาจจะงงหน่อย​เพราะดูสลับไปมา (ที่เขียนอยู่นี่ก็งงนะ​ ฮ่าๆๆ)

        เขียนไปเขียนมาชักจะออกไปไกลจากตัวหนัง​ แต่จริงๆ​ ก็ไม่ได้จะรีวิวหนังหรอก​ เพราะก็มึนตึบอยู่เลย​ ฮ่าๆๆ​ แต่โคตรชอบ ชอบแบบสุด​ๆ​ ชอบแบบอยากเล่าให้ทุกคนทันทีหลังดูจบว่า​ 'ดูไม่รู้เรื่องเลยว่ะ​ แต่โคตรชอบ'

         เชิญชวนให้ไปดูกันนะครับ​ หนังแบบนี้ไม่ได้มีกันบ่อยๆ​ มันสด​ มันแปลกใหม่​ สร้างสรรค์​ และที่สำคัญ​ 'สนุกจริงๆ'​ ต่อให้คุณไม่มีความรู้ทางด้านฟิสิกส์​เลยก็เถอะ​

         ผมให้คะแนนแบบอคติในฐานะแฟนพี่คริส​ 11/10 เลยครับ